Przejdź do głównej zawartości

CHODŹ ZE MNĄ DO TEATRU - "TRUCIZNA" MAREK GIERSZAŁ



balon, żałoba, trucizna, śmierć dziecka, recenzja sztuki, teatr stu, marek gierszał, maria seweryn


Temat straty, żałoby, załamania, bólu, ogromnej tęsknoty jest bliski nam wszystkim. Każdy nosi blizny na duszy...jedna z najnowszych sztuk wystawiana w tym sezonie na deskach Sceny STU traktuje właśnie o tych emocjach, a bliżej o radzeniu bądź kompletnym nieradzeniu sobie z nimi. Znamienny tytuł "Trucizna" otwiera pola interpretacyjne dość szerokie,
a o to co oznacza dosłownie trzeba by chyba zapytać reżysera sztuki - Marka Gierszała.

Uprzedzam, że będzie trudno, smutno, momentami boleśnie, ale...warto.

STRATA, RANY I BLIZNY

Wydaje się, że największa tragedia dzieje się wtedy, kiedy odchodzi ktoś bliski – umiera, znika na zawsze z tego świata. Ale to nieprawda – nie tylko fakt śmierci jest tragiczny. Życie po tragedii, zmaganie się z nią, próba dalszego funkcjonowania czasem dla kogoś jest o wiele cięższa do udźwignięcia. Problem straty i życia ze stratą jest bliski niemal każdemu człowiekowi, więc to otwieranie ran przez bohaterów na scenie staje się automatycznie katalizatorem otwierania ran na widowni. Niektóre są już stare, a niektóre zupełnie świeże, każda rana jednak pozostaje blizną na duszy już na zawsze.

ONA I ON, ŚMIERĆ KONTRA ŻYCIE PO ŚMIERCI

Powodem spotkania pary po latach, ale i jak się okazuje powodem rozstania, jest śmierć syna, z którą Ona nie potrafi sobie poradzić, a On stara się, ale spotkanie otwiera te zasklepione pozornie rany. Bohaterowie sztuki są bezimienni, autorka określiła ich bardzo uniwersalnie – On i Ona – nie bez znaczenia pozostaje ten fakt. Przepracowując tę sztukę razem z aktorami, łatwo dojść do wniosku, że Ona czy On to każdy z nas, a problem śmierci dziecka może dotknąć każdego. Dlatego jest on jakby pobocznym problemem sztuki, bo bardziej chodzi o uniwersalność tragedii, która generuje ten stan żałoby, „życia po śmierci", czymkolwiek strata by nie była.

Spektakl rozgrywa się w zamkniętej przestrzeni, z której wyjście stanowią jedne drzwi usytuowane na środku sceny. Jak się za chwilę okazuje tą przestrzenią jest cmentarz. Na scenie emocje pęcznieją, wypełniają wnętrze, atmosfera staje się duszna, tłamszone przez lata uczucia krzyczą. Małżeństwo spotyka się po 10 latach braku kontaktu. On po śmierci syna odchodzi od żony w sylwestrową noc, nie umiejąc dźwigać razem z nią niekończącej się żałoby. Ona żyjąc chwilą odejścia syna, próbuje jakoś radzić sobie, zapełniając życie rutyną – pracą i znajomymi. Jednak żale skrywane głęboko podczas spotkania promieniują intensywnie – ona ma żal, że zostawił ją bez słowa wyjaśnienia samą w tej kałuży żałoby. On tłumaczy, że nie mógł dłużej żyć z codziennie od nowa przerabianą myślą o śmierci syna, jej bólem, żalem, bezustannym rozdrapywaniem ran. Spektakl opowiada właśnie o tym, jak oboje radzą sobie z sytuacją, bo żadne z nich w ciągu
10 lat nie poradziło sobie, marząc o spokoju duszy. Ich oczom ukazuje się przerażająca prawda, że w tej sytuacji to nie jest nigdy możliwe do osiągnięcia.

KATHARSIS NIE NASTĄPI

Sztuka składa się tylko z dialogu, wszelki dźwięk, poza dwukrotnie odśpiewaną melodią, w spektaklu jest wyeliminowany. Główne role grają emocje i słowa, próbujące nazwać to, co w głębi człowieka jest skryte. Ta szamotanina uczuć i słów jednak toczy się zbyt długo, nie przechodząc do kolejnego etapu, jest zbyt płaska, bez punktu kulminacyjnego, który by pozwolił spuścić ciśnienie, katharsis nie zachodzi, ale być może o to właśnie chodziło, żeby forma korespondowała z przekazem. W sytuacji byłego małżeństwa katharsis po takim dramacie nie nastąpi raczej nigdy,
ta pustka duszy nie zapełni się, nie nastąpi coś, co mogłoby odmienić los
i serce.

Widać to doskonale na przykładzie mężczyzny, który dochodząc do wniosku, że trzeba jakoś żyć i brać to, co życie daje, żeni się powtórnie i czeka właśnie na nowe dziecko. Jednak w chwili konfrontacji z przeszłością, siedząc nad grobem syna przeszłość wraca i udowadnia, że ciągle jest żywa i trwa.

Z tego świata nie ma ucieczki, nie ma też jednego, dobrego, sensownego rozwiązania. Dlatego otwarte zakończenie sztuki, mimo że pozostanie niedosyt, to jest jedynym rozsądnym i pozbawionym tendencyjności.


AKTORZY DALI RADĘ 

Na brawa na pewno zasługują aktorzy odgrywający główne role – Maria Seweryn i Marek Gierszał. Czasem trochę zbyt teatralnie przemawiający, czasem mało dramatycznie, histerycznie, nie przyciskając tych mocnych strun, ale zrobili to w sposób, który udzielał się widzom. Panował nastrój „delikatnie" nerwowy, irytujący, ale przede wszystkim owy nastrój niepokoju i takiego wewnętrznego zgrzytu tworzył się właśnie w momencie, kiedy widzowie zaczęli otwierać w swoich głowach szuflady, pytając czy to już tam miało być zamknięte na zawsze, czy jednak będzie przy mocniejszym uderzeniu wypełzać na wierzch.

Tematyka jest trudna. Zagrać tak długi i tak emocjonalny spektakl to duża rzecz. Aktorzy dali radę. Widownia dała radę do końca. Choć jeśli mam być szczera to sztuka trwała zbyt długo, stąd łatwo pójść w stronę opinii, że była po prostu nudna, zbyt męcząca, a żal byłoby, żeby straciła na wartości, bo rzeczywiście jest to wartościowy i wart przeżycia dramat.


TRUCIZNA TO...

Trucizna w teorii jest trucizną zatruwającą wody gruntowe, o czym wspomina, ale jest to zaledwie wzmianka i pretekst aby ściągnąć byłego męża na cmentarz. 

W ujęciu metaforycznym trucizna to wydarzenia, które zatruwają życie, to emocje, które trują organizm.

 To relacje skażone i niszczące każdego z jej uczestników. 

Trucizna to nagła śmierć, ale i powolne umieranie za życia.

Tytuł otwarty, interpretacja dowolna, wedle własnych przeżyć i... potrzeb.


__________
Jeśli spodobał Ci się tekst, uważasz, że komuś może się również spodobać, czy przydać - nie wahaj się, udostępnij i poślij dalej :) Masz pytania, bądź chcesz skomentować - pisz. Wpadaj jak najczęściej, a jeśli chcesz być na bieżąco, polub mój fanpage na fb i profil na instagramie :) 

Komentarze

  1. Wydaje mi się, że to nie dla mnie. Lubie teatr lecz tym razem to nie to.

    OdpowiedzUsuń
  2. Strasznie dawno nie byłam w teatrze! Czas to nadrobic

    OdpowiedzUsuń
  3. Cenię Marię Seweryn. Szkoda, że tak rzadko mogę pójść do teatru.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

NAJCHĘTNIEJ CZYTANE

ZASKRONIEC I PUDEL NA RATUNEK ZWIERZĘTOM

Całkiem niedawno recenzowałam tutaj bajkę, która wygrała konkurs Piórko 2019 , a tu mam już kolejną cudną bajkę do „opowiedzenia”. Autorka „O królewiczu,   który się odważył” Kasia Wierzbicka napisała specjalną bajkę charytatywną, dla bezdomnych zwierzaków, o zaskrońcu i pudelku, którą mam zaszczyt recenzować dla Was. Tytuł zaintrygował mnie dość mocno, bo…mam fobię na wszelkie stworzenia pełzające J Węże bez względu czy jadowite czy nie, małe czy duże wzbudzają u mnie gęsią skórkę, atak paniki z wrzaskiem burzącym ściany wokół i paraliż. Taką mam przypadłość dziwną J Gdyby miały choć dwie nóżki to już mielibyśmy jakiekolwiek pole do dyskusji, a tak to lepiej, żebyśmy nie przecinali sobie wspólnych ścieżek J A bajka owa niby dla dzieci i specjalnie osadzająca niezbyt dobrze kojarzącego się zaskrońca w roli tytułowego bohatera, ale mnie starą babę na chwilę wyleczyła z fobii i zapałałam taką sympatią do zaskrońca, że nawet bym sama pogłaskała go po ogonie. Niestety szkoda,

JAK SIĘ UBRAĆ DO TEATRU, CZYLI CO WARTO WIEDZIEĆ PRZED WIZYTĄ W TEATRZE

Jednym z najczęściej zadawanych pytań jeśli o wizytę w teatrze chodzi, jest w co się ubrać? i choć jest to kwestia też w jakiś sposób istotna, to ważniejsze dla mnie po kilku ładnych latach obserwacji widzów różnego wieku i kalibru, bardziej na miejscu jest pytanie jak się zachować? Bo o ile dawno, dawno temu wyjście do teatru to był ceremoniał sukni wieczorowych, fryzur, makijażu, ważnych spotkań to obecnie kwestia ubioru pozostawia sporą dowolność, natomiast zachowania, które coraz częściej rozsiadają się wygodnie na widowni, pozostawiają sporo do życzenia. Drażni to okrutnie mnie – widza, a co dopiero mają powiedzieć aktorzy? W teatrze,   choćby że względu na fakt, że jest to przybytek kultury wysokiej, bardziej od nienagannego i modnego przyodzienia wymagana jest kultura, zarówno osobista jak i społeczna, znajomość pewnych obowiązujących zachowań. „Reguła teatralna” jest obecnie bardzo liberalna, bo chodzi o to, żeby ludzi zachęcić, wyjść ze sztuką na ulicę, a nie odstrasz

CHODŹ ZE MNĄ DO TEATRU - "BIESY" KRZYSZTOF JASIŃSKI

  Materiały z archiwum Sceny STU BOSKI DOSTOJEWSKI  „Biesy" Fiodora Dostojewskiego w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego wystawiane na Scenie STU  były dla mnie jedną z najciekawszych pozycji z krakowskiego świata teatralnego. Wiązałam z nią wielkie nadzieje i niepokoje (z naciskiem na nadzieje). Nadzieje, gdyż Dostojewskiego jako twórcę od wielu lat ceniłam. Jego mętna i ciemna aura intrygowała. Niepokoje zaś wiązały się z objętością dzieła i sposobem przeniesienia na deski teatralne spójnej fabuły, dramatyzmu, czarnego humoru i tego charakterystycznego poczucia permanentnego napięcia, zmierzania ku ciemnej otchłani. DZIEWCZYNKA Z MŁOTEM A już najbardziej intrygował afisz teatralny , fascynował i przerażał, był niesamowicie magnetyczny. Przedstawiał dziewczynkę w bieli, z czarnymi włosami i przerażającymi oczami, utkwionymi gdzieś w dal. W ręku trzymała czerwony młot, co automatycznie nasuwa konotacje z krwawymi zbrodniami. W zasadzie trochę żałuję, że nie pozostałam przy nim i c